Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển thể chất và trí tuệ ở trẻ nhỏ vì nó tác động trực tiếp tới cân nặng, chiều cao, khả năng miễn dịch,.. Của con. Chính do vậy, nỗi lo thường trực của những ai lần đầu tiên làm cha mẹ chính là sợ con ngủ không đủ giấc. Việc tập cho bé một thói quen tốt, ăn ngủ đúng giờ là điều rất quan yếu cho cả mẹ và bé.
Trẻ lọt lòng sắp như ngủ suốt ngày đêm, chỉ thức dậy để bú (khoảng 2 đến 3 giờ bú một lần). Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể tích dạ dày nhỏ nên mau đói, bởi vậy phải thức dậy sau vài giờ để bú. Do cũng chưa phân biệt được đêm ngày nên có các bé sẽ ngủ suốt vào ban ngày và thức giấc nhiều hơn vào ban đêm.
Giấc ngủ nhanh (REM - rapid eye movement: cử động mắt nhanh) Đây là giấc ngủ nông, trẻ sẽ nằm mơ và mắt sẽ cử động nhanh theo chiều trước sau. Mặc dầu trẻ nhỏ ngủ khoảng 16 giờ mỗi ngày, nhưng khoảng phân nửa thời gian là giấc ngủ REM. Đây là quá trình ngủ mà não phát triển, còn gọi là 'ngủ động' (active sleep): khi ngủ mơ và đôi khi có nhiều cữ động hoặc biểu cảm trên mặt và thân thể. Giấc ngủ chậm (Non-REM - Non- rapid eye movement: không cử động mắt nhanh).
Giấc ngủ của bé sẽ diễn tiến theo chu kỳ, bắt đầu tuần tự từ quá trình 1, sau đó chuyển sang quá trình 2, công đoạn 3, quá trình 4, rồi quay lại công đoạn 2, rồi chuyển sang ngủ REM. Trong một giấc ngủ có thể có vài chu kỳ ngủ, trong vài tháng đầu, trẻ có thể tỉnh giấc lúc chuyển từ ngủ sâu sang ngủ tơ mơ và có thể khó ngủ trở lại.
Bởi thế, mỗi giấc ngủ của trẻ lọt lòng có khoảng 60% thời gian của giấc ngủ là ở trạng thái 'ngủ động' (trẻ vặn mình, đổi thay tư thế, uốn éo, nhăn mặt, khóc nhưng vẫn ngủ). Tương ứng với mức độ trưởng thành của não (> 5 tuổi), tỉ lệ 'ngủ động' trong giấc ngủ sẽ giảm dần còn khoảng 20% thời gian của giấc ngủ, và 80% là ngủ yên.
Cha mẹ nên tập thói quen ngủ ngoan cho bé: Ngay từ sáu tuần tuổi, bé đã có thể học cách ngủ ngoan. Trong độ tuổi này, có vài cách rất hiệu quả để giúp bé ngủ ngon.
.jpg)
Dạy bé phân biệt giữa ngày và đêm: Vài bé sơ sinh có thói quen thức đêm ngay từ trong bụng mẹ biểu hiện lúc bé quẫy đạp trong bụng mẹ nhiều hơn vào ban đêm. Khi chào đời, bé cũng vẫn duy trì thói quen này và làm mẹ mệt nhọc vì không chịu ngủ lúc mẹ đã ríu mắt rồi. Trong vài ngày đầu sau sinh, bạn chẳng thể đổi thay bé ngay được mà chỉ có thể bắt đầu dạy bé lúc bé đã được hai tuần tuổi.
Nhận biết dấu hiệu cho thấy bé buồn ngủ: Trong sáu tới tám tuần đầu sau sinh, bé không thể thức lâu hơn hai giờ liên tục. Nếu bạn để bé thức lâu hơn hai giờ, bé sẽ quá mệt mỏi và lại trở nên khó ngủ. Do vậy, bạn nên nhận diện những tín hiệu buồn ngủ của bé như chớp mắt liên tiếp, lim dim, kéo tai, ngáp hay quầng dưới mắt thâm lại. Bạn đừng lo, bạn sẽ nhanh nhất có giác quan thứ sáu nhận ra con mình đang buồn ngủ. Nếu bạn nhận thấy bé buồn ngủ thì nên đặt bé vào nôi hay giường.
Ban ngày, lúc bé còn thức: Chơi với bé càng nhiều càng tốt, đảm bảo phòng ngủ nhiều ánh sáng vào ban ngày, trò chuyện và hát cho bé nghe khi cho bú những cữ ban ngày, không cần loại bỏ mọi tiếng ồn thông thường vào ban ngày, nếu đang bú mà bé thiu thiu ngủ thì nhẹ nhàng đánh thức bé dậy.
Ban đêm: Giữ phòng tối (có thể để đèn ngủ ánh sáng dịu) và yên tĩnh, không chuyện trò nhiều, giữ yên ắng và nói khẽ khi cho bé bú cữ đêm, cần phải dạy bé nhận diện ban đêm là khi ngủ ngay từ lúc bé được hai tuần tuổi, đừng để quá muộn.
Dạy bé tự ngủ: lúc bé đã được sáu tới tám tuần tuổi, bạn có thể khởi đầu dạy bé tự ngủ. Bạn nên đặt bé vào nôi hay xuống giường lúc bé buồn ngủ nhưng vẫn còn thức. Cách bạn dỗ bé ngủ trong tám tuần đầu sau sinh rất quan trọng. Nếu bạn cho bé nằm võng hay nằm nôi lắc, đu đưa bé, bế rung bé khi trong tám tuần đầu thì bé sẽ quen và bé sẽ không thể ngủ nếu không được rung lắc, đung đưa như vậy. Bạn sẽ thiết lập một thủ tục trước lúc ngủ cho bé như hát ru, nghe nhạc nhẹ, vỗ nhẹ mông, gãi nhẹ đầu,... Bạn có thể bế bé tới lúc bé thiu thiu ngủ rồi đặt bé xuống chứ không nên để bé ngủ trên tay mình rồi mới đặt xuống vì sẽ tạo nên thói quen xấu là phải được bế mới ngủ và bé sẽ thức dậy ngay khi bạn đặt bé xuống giường.
Bé sẽ là một em bé ngoan ngoãn, dễ ngủ nếu bạn không bỏ lỡ thời gian có thể dạy bé thói quen ngủ ngoan. Giấc ngủ của bé không chỉ quan yếu đối với sự phát triển của bản thân bé mà còn quan trọng với mẹ. Nếu bé quấy đêm nhiều quá thì bạn cũng sẽ thiếu ngủ và không đủ sức khỏe cũng như ý thức để trông nom bé tốt được. Bạn hãy minh mẫn lựa chọn cách dỗ bé ngủ thích hợp để cả con và mẹ đều được ngủ ngon.
>>> Tham khảo: