Giấc ngủ rất quan trọng đối với trẻ lọt lòng trong tăng trưởng hệ thần kinh và cảm xúc vào các tuần trước tiên sau lúc chào đời. Trong các năm tháng đầu đời, cơ thể trẻ có thể phát triển nhanh cùng với khả năng nhận thức tăng cũng là nhờ vào giấc ngủ. Để thích nghi với môi trường mới, thông thường trẻ sơ sinh ngủ không sâu giấc và thức dậy nhiều lần trong vài giờ, việc hiểu rõ về cơ chế giấc ngủ của trẻ sẽ giúp phụ huynh săn sóc trẻ tốt cũng như có những phương pháp giúp trẻ ngủ ngoan hơn.
Chúng ta đều biết đối với trẻ lọt lòng, giấc ngủ là vô cùng quan yếu. Trẻ mới sinh cho đến một tháng tuổi gần như ngủ suốt ngày đêm và chỉ thức dậy để bú (2-3 giờ/ lần). Vì chưa phân biệt được ngày đêm nên bé có thể ngủ suốt vào ban ngày và tỉnh giấc nhiều hơn vào ban đêm (8-9 giờ vào ban ngày và khoảng 8 giờ vào ban đêm).
Đối với trẻ sơ sinh từ 3 tháng tuổi hoặc được 6 kg sẽ khởi đầu ngủ suốt đêm (6-8 giờ) mà không tỉnh giấc. Khi ấy, bố mẹ không cần phải đánh thức trẻ sơ sinh dậy để cho bú nhưng cần lưu ý không nên để bé ngủ quá 3 giờ mà không cho bú. Đối với những trường hợp đặc biệt như non tháng, nhẹ cân, trào ngược bao tử thực quản (GERD) có thể phải cho bú thường xuyên hơn.
- Giấc ngủ của trẻ sơ sinh
Giấc ngủ của trẻ nhỏ cũng chia làm nhiều giai đoạn như người to, tùy từng công đoạn mà trẻ có thể nằm yên hay có những cử động. Có 2 loại giấc ngủ là: Giấc ngủ nhanh và giấc ngủ chậm.Giấc ngủ nhanh (REM- rapid eye movement: cử động mắt nhanh): đây là giấc ngủ nông, trẻ sẽ nằm mộng và mắt cử động nhanh theo chiều sớm muộn. Giấc ngủ REM chiếm đến khoảng một nửa thời gian ngủ của trẻ trong ngày nên mặc dầu ngủ đến 16 giờ một ngày nhưng bé chỉ ngủ sâu trong khoảng 8 giờ.Giấc ngủ chậm (Non-REM- Non-rapid eye movement: không cử động mắt nhanh).
Giai đoạn 1: Buồn ngủ - mí mắt sụp xuống hay có thể chớp liên hồi, ngủ gà ngủ gật. Giai đoạn 2: Ngủ lơ mơ- Trẻ vẫn có cử động, giật thột, vặn mình hoặc rên. Giai đoạn 3: Ngủ sâu - trẻ im lặng và không cử động. Quá trình 4: Ngủ rất sâu - trẻ im lặng và không cử động. Giấc ngủ của trẻ sẽ diễn tiến tuần tự theo 4 công đoạn rồi quay lại công đoạn 2 và chuyển sang ngủ REM. Một giấc ngủ của trẻ có thể có vai chu kỳ ngủ trên. Trong vài tháng đầu trẻ lọt lòng ngủ hay bị giật mình khi chuyển từ ngủ sâu sang ngủ lơ mơ và khó ngủ trở lại.
.jpg)
Nếu trẻ tỉnh giấc vào cuối chu kỳ ngủ thì trẻ sẽ bước vào giai đoạn thức giấc lặng yên. Giai đoạn này trẻ vẫn yên lặng dù đã tỉnh táo và nhận thức được môi trường xung quanh cũng như đáp ứng với âm thanh và động chạm Sau đó trẻ sẽ chuyển sang quá trình thức giấc hoạt động lúc trẻ chú ý đến mọi tiếng động và hình ảnh có cử động. Sau ấy sẽ là quá trình khóc trẻ cử động nhiều hơn và có thể khóc to, trẻ tăng kích thích cần được làm dịu đi bằng cách ôm sát trẻ vào người hay quấn trẻ trong khăn/mền. Trong quá trình khóc trẻ có thể quá khó chịu nên không chịu bú do đó nên cho trẻ bú trước lúc bước qua giai đoạn này.
- Tập thói quen ngủ ngoan cho trẻ
Nhận biết dấu hiệu cho thấy trẻ buồn ngủ: Trong 8 tuần đầu sau sinh trẻ chẳng thể thức hơn 2 giờ liên tiếp vì sau đấy trẻ sẽ quá mệt nhọc và trở nên khó ngủ. Những dấu hiệu buồn ngủ của trẻ như chớp mắt liên hồi, lim dim, kéo dài, ngáp hay quầng thâm dưới mắt sẽ giúp phụ huynh cho trẻ đi ngủ để đảm bảo giấc ngủ cho trẻ
Dạy trẻ phân biệt giữa ngày và đêm: Một số trẻ lọt lòng có thói quen thức đêm ngay từ trong bụng mẹ và khi ra đời cũng duy trì thói quen như vậy. Trong vài ngày đầu sau sinh không thể đổi thay thói quen của trẻ ngay được mà chỉ có thể khởi đầu dạy lúc trẻ được 2 tuần tuổi. Ban ngày khi trẻ còn thức cần chơi với trẻ càng nhiều càng tốt, nói chuyện và hát cho trẻ nghe vào những cữ bú ban ngày, đảm bảo ánh sáng trong phòng ngủ và không cần loại bỏ những tiếng ồn bình thường ban ngày như tiếng tivi, radio,...nhẹ nhàng đánh thức trẻ dậy lúc trẻ thiu thiu ngủ. Lúc về đêm cần giữ tĩnh lặng và nói khẽ lúc trẻ bú cữ đêm, giữ phòng tối và yên tĩnh.
Dạy trẻ tự ngủ: khi trẻ được 6-8 tuần tuổi có thể khởi đầu dạy trẻ tự ngủ. Phụ huynh nên đặt trẻ vào nôi hay giường lúc trẻ buồn ngủ nhưng vẫn còn thức. Bí quyết dỗ trẻ trong 8 tuần đầu sau sinh rất quan yếu vì sẽ tạo thành thói quen cho trẻ vì vậy cần chọn lựa hình thức khả thi với bản thân như: hát ru, nghe nhạc, vỗ nhẹ mông, gãi nhẹ đầu,... Không nên cho trẻ ngủ trên tay rồi mới đặt xuống giường vì sẽ tạo thói quen xấu cho trẻ.
- Chuẩn bị giấc ngủ cho trẻ
Việc chuẩn bị tốt giấc ngủ cho trẻ rất quan trọng để giúp trẻ ngủ ngoan và sâu giấc. Cho trẻ ăn no trước lúc đi ngủ: Cần đảm bảo trẻ đã được ăn no để lại trừ nguyên do do ăn uống khiến trẻ mất ngủ trong đêm. Tạo không khí bình yên giúp trẻ tới với giấc ngủ. Cho trẻ ngủ sớm: cho trẻ ngủ vào khoảng 8 giờ tối để tạo thành nếp tốt, thuận tiện cho trẻ khi tới tuổi đi học.
>>> Liên kết khác: