Từ xa xưa, tổ tông con người đã có những lời khuyên về giấc ngủ như: “Nếu không ngủ đủ giấc sẽ dễ bị bệnh” tưởng chừng chẳng thể kiểm chứng, tuy nhiên ngày nay đã có những số liệu thực nghiệm chứng minh việc này là đúng. Nghe đâu mẹ thiên nhiên biết toàn bộ, đặc biệt là các thứ can hệ đến giấc ngủ. Việc thiếu ngủ thật sự có thể khiến chúng ta dễ mắc những bệnh cảm cúm hơn, gồm cả việc bị nhiễm virus H1N1 hay Covid-19.
- Vai trò của giấc ngủ
Giấc ngủ kém mãn tính không chỉ tác động tới khả năng hoạt động tốt vào ngày hôm sau. Giấc ngủ kém có thể làm tăng viêm, áp huyết, kháng insulin, cortisol, tăng cân và bệnh tim mạch, giảm điều hòa lượng đường trong máu,...
Người trưởng thành nhu cầu ngủ tối thiểu là bảy giờ mỗi đêm để cải thiện sức khỏe và ý thức. Thường xuyên ngủ ít hơn năm giờ mỗi đêm có thể khiến cho tỷ lệ tử vong cao hơn và ngủ ít hơn bảy giờ trong ba đêm liên hồi sẽ làm cho cơ thể chúng ta có cảm giác như mất ngủ một đêm.
Giấc ngủ kém có thể gây ra các hậu quả sức khỏe ngắn hạn và dài hạn. Giấc ngủ không tốt có thể dẫn tới những vấn đề lâu dài về tâm trạng, trí nhớ và lượng đường trong máu. Các hậu quả ngắn hạn mà giấc ngủ xấu đem đến có thể gồm buồn ngủ, phán đoán kém, tai nạn xe khá, tâm trạng thay đổi, gặp trắc trở về trí nhớ, hay mắc sai trái tại nơi làm việc,...
Nhiều người đã đánh giá rẻ tầm quan yếu của giấc ngủ và họ không biết rằng việc ngủ ít hơn bảy giờ mỗi đêm thường xuyên có ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe. Giấc ngủ cũng giống như bất cứ thứ gì khác trong cơ thể và nó cần phải được chú ý để chúng ta khỏe mạnh. Một giấc ngủ sâu sẽ khiến bạn cảm thấy sảng khoái, tràn đầy năng lượng sau lúc thức dậy.
Một giấc ngủ ngon cũng được là yếu tố bảo vệ bạn chống lại bệnh tim. Một nghiên cứu năm 2019 ở chuột đã tìm thấy mối liên hệ giữa não, tủy xương và các mạch máu bảo vệ chống xơ cứng động mạch. Cơ chế này chỉ diễn ra ở các con chuột có giấc ngủ chất lượng tốt. Những nhà nghiên cứu hy vọng rằng sự hiểu biết về mối liên hệ giữa giấc ngủ và sức khỏe tim mạch sẽ mở đường cho các chọn lựa điều trị mới.
- Một số tác hại của việc ngủ không đủ giấc
Giảm khả năng hồi phục da và gây lão hóa da: Theo nghiên cứu từ Đại học Wisconsin (Mỹ), thiếu ngủ và các bệnh mãn tính về da có liên hệ mật thiết. Khi tiếp xúc với mặt trời hoặc những yếu tố có hại khác, da không thể phục hồi tốt và cho thấy nhiều dấu hiệu bị lão hóa hơn.
Biến đổi các hoạt động của gen: Một nghiên cứu năm 2013 cho thấy giấc ngủ kém dẫn tới sự thất thường của hoạt động gen. Với các người ngủ ít hơn 6 tiếng một đêm, hơn 700 gene ghi nhận thất thường, nhất là các gen điều khiển hệ miễn nhiễm và phản hồi với sự căng thẳng.
Đưa ra những quyết định sai lầm: Nhiều kết quả nghiên cứu chỉ ra ngủ không đủ giấc tác động tới khả năng ra quyết định và thực hiện những kế hoạch đã được lập sẵn. Đây cũng là một phần nguyên do dẫn tới thảm họa hạt nhân Chernobyl, vụ tràn dầu Exxon Valdez và nổ tàu con thoi Challenger.
Thiếu ngủ gây mỏi mệt kéo dài: Không ngạc nhiên nếu thiếu ngủ gây ra mệt mỏi, nhưng nhiều người không nhận ra rằng thiếu ngủ sẽ dẫn đến mệt mỏi kéo dài. Theo thời gian, sẽ cần vài ngày để phục hồi sau lúc bị thiếu ngủ từ vài ngày trước đấy. Mệt nhọc kéo dài có thể xảy ra bởi tình huống thiếu ngủ thường xuyên.
Tăng bài tiết nước tiểu: Hiện tượng này tới từ cơ chế tăng cường bài xuất nước giải về đêm lúc thiếu ngủ. Sự cô đơn: Nghiên cứu chỉ ra thiếu ngủ lâu ngày khiến khả năng giao thiệp xã hội kém hơn. Họ cảm thấy cô đơn, tệ hơn nữa, những người này thường ngủ không ngon, khiến bản thân bị mắc kẹt trong một vòng lẩn quẩn.
Tăng nguy cơ gây ung thư: Giấc ngủ ít và bị gián đoạn khiến nguy cơ ung thư cao hơn, nhất là ung thư đại tràng và ung thư vú. Dễ mất tập trung: Nếu muốn não bộ luôn trong hiện trạng tập hợp, hãy phấn đấu ngủ đủ giờ. Thiếu tập trung có thể dẫn tới nhiều tai nạn giao thông tàn khốc do các lái xe hay phi công bị thiếu thời gian nghỉ ngơi.
Liên hệ với chứng Alzheimer: Ngủ đủ giấc giúp giảm bớt lượng Beta-Amyloid, một loại protein có quan hệ mật thiết với bệnh Alzheimer. Hệ miễn dịch suy giảm: Chỉ một đêm mất ngủ cũng khiến cơ chế miễn nhiễm của cơ thể và khả năng tiếp thu vắc xin kém đi. Theo một nghiên cứu, người ngủ không đủ dễ mắc cảm lạnh gấp ba lần thông thường.
Khả năng chịu đau kém: các cơn đau mãn tính sẽ càng tệ hơn do việc thiếu ngủ tăng sự nhạy cảm hoặc thậm chí khiến thân thể con người thêm đau nhức. Hư nhược cơ bắp: các tổn thương cơ bắp do sinh hoạt và luyện tập trở nên khó lành hơn. Theo nghiên cứu, cơ thể tiết ra hormone tăng trưởng để làm lành các vết thương trong giai đoạn ngủ.
Nguy cơ mắc những bệnh tim mạch tăng cao: huyết áp, nhịp tim và nồng độ protein phản ứng C cao hơn lúc ngủ ít, từ đó đẩy cao nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch. Trí nhớ ngắn hạn, dài hạn và khả năng học tập giảm sút: Một số nghiên cứu chỉ ra người trưởng thành mất ngủ gặp vấn đề khi nhớ lại từ vựng cũng như cải thiện các kỹ năng đã học.
Vấn đề về thị lực và ảo giác: Thiếu ngủ dẫn đến hội chứng tầm nhìn hình ống, song thị và mờ mắt. Thức càng lâu, bạn càng dễ mắc những tật khúc xạ cũng như bị ảo giác. Giảm thèm muốn tình dục: Giấc ngủ giúp bổ sung lượng testosterone ở cả hai giới. Giảm thèm muốn, rối loạn chức năng tình dục và ngưng thở khi ngủ là ba nguy cơ lúc bạn thiếu ngủ.
Dễ cáu gắt: gần như ai cũng cảm thấy cáu kỉnh sau một đêm mất ngủ, ngay cả với những tình huống hàng ngày. Cáu gắt thường xảy ra khi một người không được ngủ đủ giấc theo nhu cầu và do sự đổi thay trong hormone. Các người thiếu ngủ thường dễ nổi cáu mà không vì bất cứ lý do cụ thể nào. Những người hay cáu gắt thường cũng dễ bị kích động.
Phản ứng chậm và vụng về hơn: Người chơi thể thao, sĩ quan và những thầy thuốc phẫu thuật đều thực hiện công việc kém với độ chuẩn xác thấp hơn khi giấc ngủ không được đảm bảo. Nguy cơ mắc đái tháo đường tuýp 2: Phải thức giấc lúc cơ thể cần ngủ làm rối loạn cơ chế của cơ thể, dần dẫn đến sự kháng insulin (tiền đái tháo đường) và đái tháo đường tuýp 2.
Béo phì: Do mất cân bằng hormone, người thiếu ngủ tăng sự thèm ăn dẫn tới béo phì. Ngoài ra, họ còn khó kiểm soát hành vi dẫn tới việc tự làm hại sức khỏe. Kể từ khi mối can hệ giữa thiếu ngủ và tăng cân được thừa nhận, thì tầm quan trọng của việc ngủ đủ 6 - 8 tiếng/ngày càng trở nên quan trọng hơn trong việc giảm cân. Ngủ đủ được chứng minh là có tác dụng trong việc giảm cân như việc đi tập gym và ăn nhiều rau quả.
Tăng nguy cơ tử vong: Bất ngờ nhất là mối liên quan giữa ngủ không đủ giấc và tỷ lệ tử vong. Ngủ ít hơn 5 tiếng một đêm làm tăng 15% nguy cơ tử vong, gây giảm sức đề kháng của cơ thể, gia tăng những bệnh tật. Một nghiên cứu được tiến hành bởi những nhà nghiên cứu người Anh để kiểm tra sự tác động của giấc ngủ lên tỷ lệ tử vong của 10.000 công chức tại Anh trong suốt 2 thập kỷ cho thấy: những người ngủ từ 5 tiếng trở xuống vào ban đêm sẽ có nguy cơ tử vong cao gấp đôi những người khác. Nguyên nhân tử vong có thể là vì bất cứ lý do gì, đặc biệt là do các bệnh tim mạch.
>>> Tham khảo thêm: